POKAZY SPECJALNE
Ambulans / Ambulance
reżyseria: Mohamed Jabaly (2016), 78’ /Palestyna / Norwegia/
Lato 2014. Na Gazę spadają bomby. To odwet Izraela za porwanie nastolatków i nasilone ataki ze strony Hamasu. Mohamed Jabaly bierze swoją kamerę, z którą nie rozstaje się od lat, i dołącza do zespołu jeżdżącego po mieście ambulansem. Nagrywa zrujnowane miasto i ludzi: ocalałych i rannych, wściekłych, zrozpaczonych i przerażonych, żądających zemsty i modlących się o pokój. Prawdziwą traumą jest dla 24-latka moment, gdy wraz z ratownikami medycznymi znajduje się w budynku, na który spada bomba. Po tym zdarzeniu chce wyłączyć kamerę, wrócić do domu, uciec. Z miasta ogarniętego wojną, a przede wszystkim od ludzi potrzebujących pomocy i tego, by pokazać ich cierpienie, nie ma jednak ucieczki.
Bitwa wrocławska
reżyseria: Beata Januchta (2016), 115’ /Polska. Ośrodek „Pamięć i przyszłość”/
Realizowana przez trzy lata powieść o genezie, przebiegu i konsekwencjach największej manifestacji stanu wojennego, która miała miejsce 31 sierpnia 1982 roku. Wiele nieznanych wcześniej faktów i zaproszenie do udziału osób znajdujących się dziś po różnych stronach politycznej sceny, to tylko dwa z wielu atutów filmu.
Bracia
reżyseria: Wojciech Staroń (2015), 70’ /Polska. Staroń Film, Telewizja Polska/
Naukowiec i malarz, pragmatyk i marzyciel. Dwa charaktery, dwie pasje. Alfons i Mieczysław Kułakowscy niczym czuli barbarzyńcy z Hrabala są zawieszeni między Polską i Kazachstanem, ambicjami i rezygnacją, wspomnieniami i teraźniejszością. Ścierają się i kochają.
Jaka siła pozwala im stawić czoło sowieckiemu reżimowi, który odbiera dzieciństwo, surowej Syberii, która ogranicza wolność, żywiołowi ognia, który pochłania dorobek życia? To siła, która zarazem przyciąga i odpycha – nierozerwalna moc braterstwa. Ta więź to jedyna przestrzeń, w której bracia zawsze mogą się schronić.
Dom niemej kobiety / The Mute’s House
reżyseria: Tamar Kay (2015), 31’ /Izrael/
Hebron – miasto na Zachodnim Brzegu Jordanu podzielone na dwie ściśle zamknięte strefy: palestyńską i izraelską. Między nimi, na „ziemi niczyjej” mieszka tylko jedna rodzina: 8-letni, niepełnosprawny Yousef i jego głucha matka Sahar. Chłopiec jako jedyny ma prawo swobodnie przechodzić przez pilnie strzeżone zasieki. Yousef przekracza jednak nie tylko granicę wytyczoną na mocy „umowy hebrońskiej”, ale także granice języka przeplatając arabski i hebrajski, a gdy ta komunikacja okazuje się niewystarczająca – używając języka migowego oraz mowy ciała. Przekracza granice narodowe, gdy mówi, że jest hebrończykiem, pół-Izraelczykiem, pół-Palestyńczykiem; gdy wiwatuje na część Palestyny, by potem spędzać całe dnie na pogawędkach z izraelskimi żołnierzami.
Film dostał Złotego Smoka dla najlepszego filmu krótkometrażowego tegorocznego Krakowskiego Festiwalu Filmowego. Jurorzy nagrodzili film „za wypowiedź polityczną, która przedstawia codzienne życie swoich bohaterów takim, jakie ono jest, pozbawione stronniczości i gotowych tez, pozwalając widowni zmierzyć się z sytuacją (pozornie) nieustającego konfliktu między ludźmi.”
Intensywność patrzenia
reżyseria: Andrzej Sapija (2016), 75’ /Polska. Kamerovid/
Polska premiera filmu dokumentalnego opartego na rozmowach z Kazimierzem Karabaszem, wybitnym reżyserem, nestorem polskiego dokumentu. Karabasz mówi o okolicznościach powstania swoich filmów, o zagadnieniach warsztatowych, a także dzieli się refleksjami dotyczącymi etyki zawodu filmowca-dokumentalisty, poszukiwania prawdy o człowieku, sensów i celów twórczości.
Kazimierz Karabasz jest patronem Nagrody „Cierpliwego oka” przyznawanej na naszym Festiwalu przez Narodowe Centrum Kultury.
Kto mnie teraz pokocha? / Who’s Gonna Love Me Now?
reżyseria: Barak Heymann, Tomer Heymann (2016), 85’ /Izrael/
Bohater filmu, były spadochroniarz, uciekł przed laty z kibucu od swojej religijnej rodziny i wyjechał do Londynu. Teraz przychodzi mu – zarażonemu wirusem HIV gejowi – wrócić do domu. Film zdobył nagrody publiczności na festiwalach filmowych w Berlinie i Krakowie. A inny dokument braci Heymann znalazł się na liście 15 tytułów nominowanych do nagród Europejskiej Akademii Filmowej.
Next Stop: Utopia
reżyseria: Apostolos Karakasis (2015), 91’ /Grecja/
Kiedy kryzys w Grecji doprowadził do zamknięcia fabryki, pracownicy zajęli ją i zaczęli prowadzić samodzielnie, zgodnie z zasadami bezwzględnej równości i demokracji bezpośredniej. Ich jedynym doświadczeniem była praca przy produkcji. Uznali jednak, że nie mają wyjścia. Że tylko ta swoista rewolucja pozwoli im odzyskać kontrolę nad własnym życiem.
Próba stworzenia utopijnej enklawy w kapitalistycznym otoczeniu wymagała radzenia sobie z dziesiątkami przeszkód i konfliktów – z biurokracją, prawem, byłymi właścicielami. Jak sobie poradzili?
– Wszystkie strony tej opowieści składają się na społeczną mozaikę właściwą nie tylko dla przypadku greckiego, ale odzwierciedlającą problemy większości współczesnych europejskich społeczeństw – przekonuje reżyser.
Nie nasz świat / A World Not Ours
reżyseria: Mahdi Fleifel (2012), 93’ /Wielka Brytania / Liban/
Mahdi Fleifel to palestyński uchodźca z Ain El-Helweh – największego obozu dla Palestyńczyków w Libanie. Jako dziecko wyprowadził się z rodzicami z miasta, jednakże każdego roku rodzina spędzała tam wakacje. Dla nastolatka były to prawdziwe wyprawy do innego świata, gdzie wśród zniszczonych w bombardowaniach budynków koledzy uczyli go, jak strzelać z karabinu.
Po latach Fleifel wraca do rodzinnego miasta, by spędzić czas ze swoim dziadkiem i przyjaciółmi z dzieciństwa. Łącząc ze sobą współczesne obrazy obozu z nagrywanymi przez ojca na taśmę video wspomnieniami z dzieciństwa, Fleifel odtwarza historię tego niezwykłego miejsca – miasta ludzi, którzy od ponad 60 lat żyją poza ojczyzną i w ciągłym oczekiwaniu: na powrót do Palestyny, ucieczkę do Europy, na zemstę lub ostateczne zniszczenie.
Ojcu
reżyseria: Liliana Komorowska, Diana Skaya (2015), 25’ /Polska. Telewizja Polska/
Dokument fabularyzowany – rekonstrukcja historii ofiary stalinowskiego terroru – Adama Bandrowskiego, zamordowanego w 1938 roku w Winnicy na Ukrainie. Podobnie jak ponad 111 tysięcy Polaków, padł on ofiarą zarządzonej przez Stalina „Operacji polskiej”. Losy Adama są opowiedziane strofami poematu napisanego przez córkę, Alinę Bandrowską.
Pożar! Pożar! Coś nareszcie dzieje się
reżyseria: Marek Piwowski (1967), 13’ /Polska. Wytwórnia Filmów Dokumentalnych w Warszawie/
Żartobliwa opowieść o życiu prowincjonalnej młodzieży, nie pozbawiona sarkazmu i cierpkiej ironii. Reżyser, wnikliwy obserwator życia społecznego, pokazuje to, co najbardziej go interesuje – ludzkie charaktery, klimat codzienności oraz paradoksy, w jakich funkcjonuje człowiek.
Akcja filmu umiejscowiona jest w Kętrzynie i oscyluje wokół kilku wątków. Widzimy manewry straży pożarnej, trening kulturystów, próbę chóru, wycieczkę szkolną zwiedzającą bunkry i młodzież bawiącą się w byłej sali konferencyjnej kwatery głównej Hitlera w Kętrzynie, gdzie urządzono potańcówkę. Zderzenie różnych tematów tworzy oryginalny wizerunek miasteczka, w którym toczy się normalne, szare codzienne życie, ale gdzie teraźniejszość wyrasta na gruzach przeszłości.
Klasyczny dokument za sprawą metody pracy Piwowskiego przenika się tu z fabułą. Nie traci przy tym jednak nic ze swej realności, staje się nawet bardziej autentyczny.
Scena ciszy / The Look of Silence
reżyseria: Joshua Oppenheimer (2014), 99’ /Włochy/
Wybitny, głęboko poruszający film Oppenheimera pokazuje ludobójstwo oczyma ofiar. Reżyser określa swoje dzieło mianem poematu na temat ciszy, zrodzonej z terroru, a zarazem wezwania do jej przełamania. Optyk Adi Rukun przeżył lata 60. XX wieku, kiedy Brygady Śmierci dokonywały w Indonezji niewyobrażalnych zbrodni. Po blisko pół wieku, podczas wymiany szkieł, proponuje mordercom spojrzenie na przeszłość z innej perspektywy – okulary mają zmienić ich patrzenie na świat. Rukun ma nadzieję, że zbrodniarze, z których część to uprzywilejowani obywatele, przyjmą w końcu odpowiedzialność za swoje czyny. Wierzy, że odważna konfrontacja z mordercami przywróci jego rodzinie godność i pozwoli na wyleczenie strasznej traumy, która ich gnębi. „Z tej konfrontacji wyłania się trudny do pojęcia, surrealistyczny obraz znieczulicy, manipulacji, zagłuszania sumienia i moralnej gangreny trawiącej całe społeczeństwo żyjące od pół wieku w atmosferze strachu i zakłamania” – zauważa w „Polityce” Janusz Wróblewski.
Film nominowany do nagrody Europejskiej Akademii Filmowej w kategorii Najlepszy europejski film dokumentalny.
Sirs and Misters
reżyseria: Oleksandr Techynsky (2013), 35’ /Ukraina/
Mechanik, przewodnik po muzeum, żołnierz i wielu innych… Grupa zdesperowanych mężczyzn przyjeżdża z całej Ukrainy, by pracować w roli tragarzy chasydów, którzy co rok przybywają do Humania, by uczcić żydowski nowy rok w mieście, gdzie jest pochowany rabin Nachman z Bracławia.
Przez cztery dni, kiedy chasydzi świętują śpiewając i tańcząc, lokalni tragarze przenoszą ich niezliczone bagaże, zarabiając więcej niż przez miesiąc w ich normalnej pracy. Żeby pracować muszą jednak porozumieć się z „obcymi” i z samymi sobą. A to wcale nie jest proste…
Taniec z Marią / Dancing with Maria
reżyseria: Iván Gergolet (2014), 74’ /Włochy / Argentyna / Słowenia/
– Pisanie na temat muzyki jest jak tańczenie na temat architektury – wypowiedzią przypisywaną i Frankowi Zappie, i Elvisowi Costello, Ivan Gerolet specjalnie się nie przejął realizując piękny i sentymentalny, w najlepszym tego słowa znaczeniu, film.
Maria Fux to 90-letnia tancerka i choreografka. W swoim studiu w Buenos Aires wciąż tańczy i uczy tańca, zachwycając elegancją i energią młodej tancerki. W jej zajęciach uczestniczą ludzie w różnym wieku, z różnych środowisk, w tym kobiety i mężczyźni z rozmaitymi rodzajami fizycznego i psychicznego upośledzenia. Każdy ma tu szansę rozwinąć swój własny sposób ekspresji i, bez względu na wiek i kondycję, odnaleźć w sobie talent tancerza. Na zajęciach każdy zmaga się z najtrudniejszym w życiu zadaniem: toczy walkę z własnymi ograniczeniami.
Film nominowany do nagrody Europejskiej Akademii Filmowej w kategorii Najlepszy europejski film dokumentalny.
Toto i jego siostry / Toto And His Sisters
reżyseria: Alexander Nanau (2014), 93’ /Rumunia/
Toto ma 10 lat i razem z nastoletnimi siostrami mieszka w romskim getcie na obrzeżach Bukaresztu. Ich matka siedzi w więzieniu za przemyt heroiny. Rodzeństwo próbuje sobie radzić w sytuacji, w której się znalazło, mając nadzieję, że po powrocie matki z więzienia uda się na nowo poskładać rodzinę. W tym czasie, Toto uczy się pisać i czytać, chodzi do kina, tańczy. Czy będzie się chciał wyrwać z getta, jeśli pojawi się szansa, czy nie da rady rozstać się z rodziną?
Najlepszy dokument Warszawskiego Festiwalu Filmowego w 2014 roku, nagradzany także na wielu światowych festiwalach. Nominowany do Europejskiej Nagrody Filmowej w kategorii Najlepszy europejski film dokumentalny.
Więzi / Close Ties
reżyseria: Zofia Kowalewska (2016), 18’ /Studio Munka, Stowarzyszenie Filmowców Polskich, Katarzyna Zariczny Produkcja Filmowa/
Barbara i Zdzisław są małżeństwem z 45-letnim stażem. Osiem lat temu Zdzisław zostawił Barbarę i zamieszkał z kochanką. Niedawno zdecydował się wrócić do żony. Barbara przyjęła go z powrotem. Powrót do wspólnego życia w jednym mieszkaniu okazuje się jednak dla małżeństwa trudny. Zdzisław proponuje zorganizowanie jubileuszu ich związku.
Wiwisekcja
reżyseria: Marian T. Kutiak (2011), 30’ /Marian T. Kutiak/
Specjalna dłuższa wersja filmu Powtórnie narodzony. Wstrząsająca opowieść o życiu w świecie alkoholu, z alkoholem i dla alkoholu. Aktor Lech Dyblik opowiada o sobie, o uzależnieniu od alkoholu i myślach samobójczych. W końcu postanawia szukać pomocy. Udaje mu się wyzwolić z wyniszczającego nałogu. Od przeszło ćwierć wieku jest niepijącym alkoholikiem.
Zgubne piękno / Zkáza krásou
reżyseria: Helena Třeštíková, Jakub Hejna (2016), 91’ /Czechy/
W 1995 roku reżyserka Helena Třeštíková przeprowadziła rozmowę z ponad 80-letnią wówczas i niemal zupełnie zapomnianą aktorką Lídą Baarovą, która w młodości miała romans z nazistowskim ministrem propagandy Josephem Goebbelsem. To był punkt wyjścia dla realizacji filmu, której podjęła się wspólnie z Jakubem Hejną. Aresztowaną po zakończeniu wojny uratował związek z bliskim krewnym jednego z wpływowych polityków powojennych władz Czechosłowacji.
Twórcy filmu nie koncentrują się jednak na wątkach skandalizujących, przedkładając nad nie próbę skonstruowania opowieści o przemijalności sławy i urody, wykorzystując przy tym materiały archiwalne oraz filmy, w których Baarova wystąpiła. „Byłam tylko kobietą – powiedziała. W końcu to tylko kobieta – mówili ci, którzy ją kochali…” – tak zaczynał się wspaniały reportaż Mariusza Szczygła o Lidzie Baarovej opublikowany przed kilkunastu laty w „Wysokich Obcasach”.
POKAZY w CAFE MUZEUM
Alisa w krainie wojny, reż. Alisa Kovalenko, Liubov Durakowa
(Polska, 2016) 74’
Casa Blanca, reż. Aleksandra Maciuszek (Polska, 2015) 62
Czarna owca, reż. Izolda Czmoch-Nowak, (Polska, 2015) 14′
Goran The Camel Man, reż. Marcin Lesisz (Polska, 2015) 17′
Kordian, reż . Agnieszka Niedojad (Polska, 2015) 35’
Ksiądz, reż. Maria Dłużewska (Polska, 2016) 54’
Miejscy kowboje, reż. Paweł Ziemilski (Polska, 2016) 29′
Na ambonie, reż. Tomasz Wiśniewski (Polska, 2016) 26’
Obsesja doskonałości, reż. Małgorzata Łupina (Polska, 2015) 61’
Pan Werner, reż. Mariusz Wirski (Polska, 2016) 17’
Rudna, reż. Maria Ornaf (Polska, 2016) 11′
Z pogranicza cudu, reż. Tomasz Jurkiewicz (Polska, 2016) 50′
Zauważeni, reż. Zespół TVN UWAGA (Polska, 2016) 29’
Żelazne alibi, reż. Martin Rath (Polska, 2016) 16’
